Φ. Ένγκελς: "Διαλεκτική της φύσης"

(Απόσπασμα υπό έκδοση μελέτης με θέμα "......." ......Σκοπός του Φ. Ένγκελς δεν ήταν να επιδοθεί στη συγγραφή ενός εγχειριδίου διαλεκτικής αλλά να σκιαγραφήσει το πέρασμα και την αναγκαιότητα περάσματος από την αντικειμενική υλιστική διαλεκτική των φυσικών επιστημών, η οποία καθορίζει αποφασιστικά την καθολικότητα των θεμελιωδών νόμων της υλιστικής διαλεκτικής. Ο Ένγκελς μελετά τα επιτεύγματα στο χώρο των φυσικών επιστημών ξεκινώντας από την Αναγέννηση και αποδείχνει περίταχνα ότι η ανάπτυξη της παραγωγής καθορίζει το πλαίσιο μέσα στο οποίο αναγκαστικά κινείται η πρόοδος της επιστημονικής ανάπτυξης. Από τον πρόλογο του έργου ο Ένγκελς σημειώνει: «Η νεότερη έρευνα της φύσης, η μόνη που έφτασε σε επιστημονική, συστηματική, ολόπλευρη ανάπτυξη, αντίθετα από τις μεγαλοφυείς διαισθήσεις στη φιλοσοφία της φύσης των αρχαίων και από τις εξαιρετικά σημαντικές σποραδικές ανακαλύψεις των αράβων, η νεότερη έρευνα της φύσης, καθώς κι όλη η νεότερη ιστορία χρονολογείται από την επιβλητική εκείνη εποχή, που εμείς οι Γερμανοί την ονομάζουμε μεταρρύθμιση……Ήταν η μεγαλύτερη προοδευτική ανατροπή που είχε ως τα τότε ζήσει η ανθρωπότητα, μια εποχή που χρειαζόταν γίγαντες και γεννούσε γίγαντες της σκέψης, του πάθους και του χαρακτήρα, της πολυμέρειας και της μάθησης. Δεν υπήρχε τότε σχεδόν κανένας σπουδαίος άνδρας που να μην έχει κάνει μακρινά ταξίδια, που να μην μιλούσε τέσσερις ή πέντε γλώσσες, που να μην διακρίθηκε σε περισσότερες ειδικότητες. ..Τους ήρωες εκείνης της εποχής δεν τους είχε ακόμη υποδουλώσει ο καταμερισμός εργασίας, που την περιοριστική επίδρασή της που κάνει τους ανθρώπους μονόπλευρους τη νιώθουμε τόσο συχνά στους διαδόχους της. Αυτό όμως που τους χαρακτηρίζει ιδιαίτερα, είναι ότι σχεδόν όλοι τους ζουν μέσα στην κίνηση της εποχής, ζουν και κινούνται μέσα στον πρακτικό αγώνα, ότι παίρνουν θέση και συμμετέχουν στον αγώνα, ο ένας με το λόγο, ο άλλος με την πένα, ο άλλος με το σπαθί, πολλοί και με τα δυο. Απ’ αυτό πηγάζει και κείνος ο πλούτος και η δύναμη του χαρακτήρα που τους κάνει ακέραιους άντρες. Οι σοφοί του γραφείου είναι εξαιρέσεις: είναι οι άνθρωποι δεύτερης και τρίτης σειράς, ή προσεχτικοί φιλισταίοι που δεν θέλουν να τσουρουφλίσουν τα δάχτυλά τους». Ο Ένγκελς θεωρεί ότι η χειραφέτηση των φυσικών επιστημών από τη μεταφυσική και τη θεολογία, όπως εκφραζόταν από τις απίστευτες θηριωδίες της καθολικής εκκλησίας και της ιεράς εξέτασης ενάντια σε κάθε επιστημονική ανακάλυψη ( ο Καλβίνος έκαψε τον Σερβέτ όταν ήταν έτοιμος να ανακαλύψει την κυκλοφορία του αίματος ή όταν ο Κοπέρνικος έριξε το γάντι στην εκκλησιαστική αυθεντία στα ζητήματα της φύσης) άνοιξε με γιγάντια άλματα το δρόμο στη συγκροτημένη επιστήμη. «΄Ηταν σαν να επρόκειτο ν’ αποδειχθεί στον κόσμο ότι από εδώ και μπρος για το ανώτατο προϊόν της οργανικής ύλης, για το ανθρώπινο πνεύμα, ισχύει ο αντίστροφος νόμος κίνησης από το νόμο που ισχύει για την ανόργανη ύλη. (συνεχίζεται)