Σχετικά με την ποιητική συλλογή του Παύλου Σιδηρόπουλου «Έχω μια θλίψη για τα μακρινά αριστουργήματα» (περιοδικό ΘΕΜΑΤΑ ΠΑΙΔΕΙΑΣ, τ. 69-72)


Η γενική αίσθηση που αποπνέει διαβάζοντας τα ποιήματα του Παύλου Σιδηρόπουλου είναι η υπερευαισθησία για τη ζωή, τον έρωτα, τη μοναξιά, τα αδιέξοδα των επιλογών του. Δεν θα πρωτοτυπήσω στην κριτική μου προσέγγιση, αλλά θα δανειστώ έναν χαρακτηρισμό που ενυπάρχει στα προλεγόμενα της ποιητικής συλλογής, ότι δηλαδή «καταγράφει τον εσωτερικό κόσμο ενός ανθρώπου παλμογράφου στην ανθρώπινη ευαισθησία». Πράγματι, ο Παύλος Σιδηρόπουλος είναι ένας παλμογράφος που τον κάνει να μεταπηδά από το ναδίρ, δηλαδή από το θάνατο, μέχρι τη χαρά από κάθε τι απλό και συνηθισμένο στιγμιότυπο στην έντονη ζωή του: πρώτα από όλα από τη μουσική που τόσο αγάπησε, από τον έρωτα από τον οποίο πρόσμενε πολλά, από τις συνεχείς αναπολήσεις της παιδικής του ηλικίας, που συχνά κατέφευγε μάλλον για να πάρει δύναμη, από τις αντινομίες και τα αδιέξοδα καπιταλιστικού κόσμου που διέβλεπε, από τις υπερβατικές αναζητήσεις στα ταξίδια του ανά τον κόσμο. Με βάση αυτό το γενικό σχήμα μπορούμε να προσεγγίσουμε και τη φιλοσοφία της ποίησής του. Είναι γνωστό άλλωστε ότι μπορεί να αναγνωρίζεται γενικά ένα ποίημα ή μια σειρά ποιημάτων, όπως αυτά που καταγράφονται στην ποιητική συλλογή του Παύλου Σιδηρόπουλου, τα οποία μάλιστα καλύπτουν σχεδόν ολόκληρη τη νεανική και ώριμη φάση της ζωής του, σαν ένα έργο τέχνης, το οποίο (έργο τέχνης) σε κάνει να ταυτίζεσαι σε πολλές εκφάνσεις του, χωρίς αυτό όμως να σημαίνει ότι αποδέχεσαι ό,τι λέει ή παρουσιάζει. Κι η ταύτιση αυτή, τουλάχιστον για εμένα ως αναγνώστη, δε γίνεται μόνο μέσω της θέλησής μου να κατανοήσω βαθύτερα τον στίχο «Έχω μια θλίψη για τα μακρινά αριστουργήματα», που επιλέχθηκε για τίτλος της ποιητικής συλλογής, αλλά να δω αν ο αρχικός πεσιμισμός που αυτός υποκρύπτει, διαπνέει όλο το ποιητικό του έργο. Κατά τη γνώμη μου, λοιπόν, ο αναγνώστης πρέπει να καταβάλλει αρκετή προσπάθεια για να «αποσυμβολοποιήσει» τη φιλοσοφική παιδεία, που αναμφισβήτητα διαθέτει ο Παύλος Σιδηρόπουλος και μέσα από τον ομολογουμένως πρωτότυπο στίχο που χρησιμοποιεί, να κατανοήσει, όχι μόνο τον ίδιο τον ποιητή, αλλά και το πώς αυτός αντιλαμβάνονταν το κοινωνικό και πολιτισμικό χώρο, όχι μόνο στις δεκαετίες που ανδρώθηκε ο ίδιος, αλλά και γενικότερα. Τα περισσότερα ποιήματά του δεν έχουν χρονολογίες, αλλά δε στέκονται όμως «μετέωρα» στις δυσλειτουργίες της ανθρώπινης κοινωνίας, για την οποία φαίνεται ότι ο ποιητής έχει πλήρη επίγνωση για το πώς λειτουργεί. Τα θέματα άλλωστε που καταπιάνεται είναι πολιτικά, κοινωνικά και υπαρξιακά. Πολλές φορές αναφέρεται στις κοινωνικές τάξεις μέσα από ένα αντιπροσωπευτικό είδος ανθρώπων (πχ οι δικαστές και ο ρόλος τους), έχει επίγνωση ότι οι κατασταλτικοί μηχανισμοί αφορούν και τη γενικότερη λειτουργία του κράτους και απέναντι στο Κομμουνιστικό Κόμμα στέκεται με σεβασμό. Από την άλλη πλευρά, όμως, μπορεί να διατυπωθούν εύλογες απορίες για τις επιλογές και τις εμμονές που και ο ίδιος αναγνωρίζει ότι είχε, με κυριότερη αυτή της χρήσης ναρκωτικών ουσιών που ήταν και η αιτία του θανάτου του και κάποιος μπορεί, βάσιμα να υποθέσει, μήπως ο ιδιότυπος αναχωρητισμός του, αδίκησε την πληθωρικότητα της προσωπικότητάς του. Και πώς να μην είναι τέτοια, αν αναλογιστεί κανείς τον πλούτο ιδεών και οραμάτων που μπόρεσε να ακουμπήσει από το οικογενειακό του περιβάλλον. Υπήρξε απόγονος της οικογένειας Αλεξίου, των πρωτοπόρων γυναικών του πνεύματος της Γαλάτειας, της Έλλης και του λογοτέχνη Λευτέρη Αλεξίου. Το τέταρτο παιδί της οικογένειας, ο παππούς του ο ΡαδάμανθυςΑλεξίου, ήταν μουσικός. Οι μετεμφυλιακές περιπέτειες, ο απηνής διωγμός που υπέστησαν οι θείες και θείοι του Γαλάτεια, Έλλη και Μάρκος Αυγέρης ίσως να αποτελούν μέρος της «θλίψης» του για τις αμέτρητες θυσίες που απαιτεί ο βωμός των μελλούμενων «μακρινών αριστουργημάτων».

Σχόλια

Δημοφιλείς αναρτήσεις από αυτό το ιστολόγιο

Αποχαιρετιστήρια ομιλία στους μαθητές της ΣΤ΄ τάξης

Οργανικός και Λειτουργικός Αναλφαβητισμός: Εννοιολογικοί προσδιορισμοί

Ποιήματα του Ναζίμ Χικμέτ για παιδιά στα σχολικά εγχειρίδια. Ερμηνευτική και διδακτική προσέγγιση στο ποίημα της ΣΤ΄ τάξης "Οι Χτίστες". Nazim Hikmet's poems for children in school textbooks. Interpretative and didactic approach in the sixth grade poem by "Builders"